Geschiedenis

Aan de Markt, een belangrijke toegangsweg naar de vroegere burcht van Domburg, staat de huidige protestantse kerk. Laat u meevoeren met een reisje terug in de tijd.  

De kerk is een rijksmonument dat uit twee delen bestaat. Het ene deel is de toren die dateert uit een jaartal rond 1250; het andere deel is het kerkgebouw, waarvan de oudste gedeelten vermoedelijk van ongeveer 1300 zijn. In de tijd dat Domburg stadsrechten kreeg (1223) waren hier 2 parochies. De kerk van "Domburg binnen de burg" (oost Domburg) was gewijd aan Sint Agatha. De kerk van "Domburg buiten de burg" (west Domburg) stond waarschijnlijk toen al op de plaats, waar de huidige protestantse kerk staat. 
Deze kerk was gewijd aan Sint Gerulfus, één van de oudste martelaren van Vlaanderen. Hoewel, er gaat ook een verhaal dat dit de Johanneskerk is, een naam die te maken heeft met de vroegere buitenplaats "Sint Jan ten Heere". Hoe het ook zij, de kerk was afhankelijk van de kerk van Westkapelle en had een kerkgebouw dat ongeveer een kwart van het tegenwoordige gebouw besloeg. Bij een vergroting van de kerk omstreeks 1500 is de noordelijke muur afgebroken en vervangen door pilaren, waarop de daken van het oude en nieuwe gedeelte moesten rusten, zodat het gebouw in die tijd een dubbel dak heeft gehad. Fundamenten van deze pilaren zijn bij de restauratie in 1963 tevoorschijn gekomen. Op afbeeldingen uit de "Nieuwe Cronijck van Zeeland" door M. Smallegange (eind 17e eeuw) is dit dubbele dak nog te zien.

Op den duur bleek Domburg te weinig inwoners te hebben voor 2 parochies. De kerk van Sint Agatha werd verplaatst naar het dorp dat nu Aagtekerke heet. Het kerkhof, behorende bij deze kerk, lag ten zuiden van het Groentje en hierop werd een boerderij gebouwd, waar onder andere boter werd bereid (Beuterkapel).
We keren terug naar ons kerkgebouw en maken een stap van enige eeuwen. In de 17e en 18e eeuw is het gebouw verschillende keren gerestaureerd. In 1627 schreven de stadsregering en de kerkenraad aan de Gecommitteerde Raden van Zeeland een brief, waarin stond, "dat de kerk door grooten ouderdom en allerlei kwaad weêr, als ook door geringe reparatie tot nog toe verricht, zeer is verontramponeerd (totaal verwaarloosd) zo van timmer- als van metselwerk". Op 10 oktober 1848 sloeg de bliksem in de toren en doordat de verbinding tussen toren en kerk van hout was, vatte het gebouw ook vlam en brandde uit. Aan de plaatselijke timmerman, Gerrit Passenier, werd de herbouw gegund en omdat deze de reeds vermelde pilaren omver haalde, kreeg hij de naam "Simson". 

Het orgel, dat oorspronkelijk tegen de oostgevel was aangebracht, werd pas een halfjaar later in gebruik genomen, na een ruzie tussen kerkbestuur en organist. De laatste werd namelijk verboden zacht te spelen....
Het huidige orgel is gebouwd door de firma H.J. Vierdag te Enschede en werd in 1964 in gebruik genomen. Het heeft 8 registers en vrij pedaal en is gebouwd volgens het mechanisch sleepladensysteem.

Door de brand van 1848 ging een gedeelte van het kerkelijk archief verloren. Na de restauratie van 1963 zijn de bewaard gebleven aktenboeken overgebracht naar het Rijksarchief te Middelburg.
Ook gingen bij die brand verschillende Nehalennia-stenen kapot. Nehalennia was een Romeinse godin, die in deze streken vereerd werd. Ze was de godin van de handel en het verkeer. De bedoelde stenen waren geschenken aan de godin na een verhoord gebed (bijvoorbeeld een behouden terugkeer na een zeereis). Zeven stenen zijn in min of meer gave toestand (na 200 jaar in de kerk te hebben gestaan) in 1866 overgebracht naar het Zeeuws Museum te Middelburg, waar ze met andere vondsten uit de Oosterschelde met betrekking tot deze godin te bezichtigen zijn.

In 1907 kreeg het kerkgebouw gasverlichting, geschonken door mejuffrouw Johanna Krijger, "ter eere van haar overleden vader en als blijk van erkentelijkheid voor de waardeering, die hij steeds van de gemeente heeft mogen ontvangen, gedurende zijn veeljarigen dienst als lid en voorzitter van het College van Kerkvoogden" (Notulen van Kerkvoogden en Notabelen 8 juni 1907). In de consistoriekamer heeft de kroon de volgende inscriptie: "Geschenk aan de Nederlandsche Hervormde Kerk te Domburg, van Johanna Krijger als aandenken aan haren overleden vader Cornelis Krijger. In gebruik genomen 20 October 1907". De oude kaarskronen werden dus omgebouwd voor gasverlichting, later voor elektriciteit.
De reeds vermelde restauratie van 1963 omvatte het interieur, het dak en de muren. Het binnenste van de kerk bestond vroeger uit verhoogde zijbanken, waar de mannen zaten, terwijl de vrouwen in de banken in het midden plaats namen. Links naast de preekstoel vond men een grafkeldertje met een gaaf gebleven houten kist. De naam van de hierin bijgezette persoon is onbekend. Rechts van het midden zijn resten van een grafkelder gevonden. De tegels in de paden moeten erg oud zijn.
Het zilveren doopbekken met deksel is een geschenk van mevrouw de weduwe Slichter, geboren Van den Brande. Tussen 1818 en 1827 is zij vrouwe van Domburg geweest. Het bekken rust in het doopvont, dat in 1969 gemaakt is door Christina Langerhorst, vervaardigd uit de houten as van een korenmolen. De avondmaalstafel is een geschenk van de aannemer J. Woudenberg, na de recente restauratie.
Onder de tafel liggen 3 grafstenen (en een tegel met opschrift), waarvan het opschrift op de middelste onleesbaar is. De andere zijn uit 1761 en 1624 en zijn moeilijk te lezen. Ze liggen niet meer op de oorspronkelijke plaats en de stoffelijke resten liggen er niet onder.

Linker steen Rechter steen
   
Hier leyt bigraven Hier leyt begraven den
Mr. Jan Willem de Bruyn burghmeester Floerys Louwers
Gestorven den 9 juli Codde. Ym sin leven brede gh
Anno 1761 eerde des eylant van Wal-
Ob Hasenberg cheren overleden den 23en
  Febrywary Anno 1624

Hasenberg is het zomerverblijf geweest van de 17e eeuwse Middelburgse burgemeester Hubrecht de Hase. Het huis heeft gestaan aan de weg Aagtekerke-Westkapelle. De boerderij van die naam en het bergje bestaan nog.

De preekstoel is van na 1848 en bestaat uit vurenhout. In de kerk hangt een wandkleed uit 1931 voorstellende het Laatste Avondmaal, met daarbij de woorden: "Bison, bison mondom nektek valaki küzületek elacrul engem". Het kleed is geschonken door een Hongaars vluchtelingetje en de woorden betekenen: "Voorwaar, voorwaar, Ik zeg u: één van u zal mij verrraden". In de consistoriekamer hangt een kleed dat geschonken is door wijlen mevrouw J. Westenburger-de Voogd, oud kerkenraadslid.

terug

Wekelijkse Nieuwsbrief

Nieuwsbrief  niet ontvangen of inschrijven voor de brief ga naar 
Nieuwsbrief - Protestantse Gemeente Aagtekerke-Domburg
Hier kunt u de laatse nieuwsbrieven bekijken en/of downloaden

Agenda

Johanneskerk Goede Vrijdag

vr 29 mrt 2024 om 19:00 Voorganger: Ds. Evelyn Quaak-Kloet 

Dorpskerk Paaswake

za 30 mrt 2024 om 21:00 Voorganger: Ds. Evelyn Quaak-Kloet 

Johanneskerk Paasmorgen

zo 31 mrt 2024 om 9:45 Voorganger: Ds. Evelyn Quaak-Kloet Collecte: Restauratiefonds

Morgengebed

wo 03 apr 2024 om 08:30

Avondgebed

do 04 apr 2024 om 19:45 uur

Dorpskerk

zo 07 apr 2024 om 10:00 Voorganger: Ds. Evelyn Quaak-Kloet Collecte: Plaatselijk diaconaat

Johanneskerk

zo 14 apr 2024 om 10:00 Voorganger: Ds. Evelyn Quaak-Kloet Collecte: Pastoraat & eredienst

Dorpskerk

zo 21 apr 2024 om 10:00 Voorganger: Ds. J. Nauta uit Middelburg Collecte: Jeugd en jongerenwerk

Johanneskerk

zo 28 apr 2024 om 10:00 Voorganger: Ds. S.M. Dekker uit St. Laurens Collecte: Onderhoud kerkelijke gebouwen

Dorpskerk

zo 05 mei 2024 om 10:00 Voorganger: Ds. Evelyn Quaak-Kloet Collecte: ZWO

Johanneskerk

do 09 mei 2024 om 10:00 Voorganger: ds. Chr. Bakker uit Middelburg
Collecte: Bloemenfonds

Johanneskerk

zo 12 mei 2024 om 10:00 Voorganger: Ds. J. Nauta uit Middelburg Collecte: Beeld en geluid/KerkTV en -radio

Kerkomroep





Om  kerkdiensten te volgen met beeld en geluid kunt u onderstaande link gebruiken om rechtstreeks naar de pagina van onze kerken te gaan, u kunt ook diensten terug kijken/beluisteren:
Dorpskerk- Aagtekerke
Johanneskerk - Domburg

Collecte

De collectedoelen voor iedere zondag worden vermeld op de nieuwsbrief met het collectedoel en het daarbij horende rekeningnummer.  Ook als u de kerkdienst online volgt kunt u bijdragen aan  de wekelijkse collecten voor Diaconie en Kerkbeheer.  De rekening nummers zijn:
Diaconie: NL91RABO 0314 9475 23 t.n.v. Diaconie PG Aagtekerke-Domburg.




Kerkbeheer: NL14 RABO 0314 4149 24 t.n.v. PG Aagtekerke-Domburg
Alle doelen van harte aanbevolen. God zegene u en uw gaven!





 

Contact

Predikant
Kerkenraad